زندگینامه ویلیام بلیک
زندگینامه ویلیام بلیک؛ نقاش و عارف الهام‌گرفته از رؤیا
زندگینامه ویلیااثار ویلیم بلیک؛ شاعر، نقاش و عارف الهام‌گرفته از رؤیا در مقاله ای که با عنوان نقاشی های ترسناک منتشر کردیم یکی از آثار ویلیام بلیک به عنوان روح یک کک را مورد بررسی قرار دادیم اکنون به معرفی خود نقاش می پردازیم.
ویلیام بلیک؛ هنرمندی فراتر از زمان
ویلیام بلیک (William Blake) یکی از عجیب‌ترین و در عین حال تأثیرگذارترین هنرمندان تاریخ هنر و ادبیات است. او در قرن ۱۸ در انگلستان می‌زیست و در جهانی زندگی می‌کرد که عقل‌گرایی و علم در حال پیشروی بودند؛ اما بلیک، برخلاف جریان زمانه، در رؤیاها، نمادها و مکاشفه‌های درونی خود فرو رفت و جهانی منحصر به فرد خلق کرد. جهانی که تا به امروز برای هنرمندان، نویسندگان و اندیشمندان منبع الهام است.
کودکی و سال‌های ابتدایی زندگی
ویلیام بلیک در تاریخ ۲۸ نوامبر ۱۷۵۷ در لندن به دنیا آمد. پدرش جیمز بلیک، یک تاجر لباس بود و مادرش کاترین، نقش مهمی در تربیت فکری او ایفا کرد. از همان کودکی، بلیک نشان داد که پسری عادی نیست. او ادعا می‌کرد که فرشتگان و ارواح را می‌بیند و همین دیدگاه عرفانی، بخش مهمی از جهان‌بینی او را شکل داد.
خانواده‌اش از فرقه‌ای مذهبی موسوم به «دیسنتر»ها بودند که با کلیسای رسمی انگلستان مخالفت داشتند. این روحیه استقلال فکری و مخالفت با نهادهای قدرت، بعدها در تمام اشعار و نقاشی‌های بلیک دیده می‌شود.
آغاز مسیر هنری و آموزشی
درخصوص زندگینامه ویلیام بلیک باید گفت که او در سن ۱۰ سالگی، بلیک به مدرسه‌ای برای طراحی رفت و سپس در ۱۴ سالگی وارد شاگردی یک حکاک به نام جیمز بسیر شد. این دوره آموزشی، مهارت‌های او در طراحی، چاپ و حکاکی فلزات را تقویت کرد؛ مهارت‌هایی که بعداً در خلق آثار بصری پیچیده و شخصی او بسیار مهم بودند.
او در سال ۱۷۷۹ وارد مدرسه سلطنتی هنر (Royal Academy of Arts) شد اما با اصول رسمی و آکادمیک این مؤسسه مشکل داشت. از همان ابتدا، بلیک از پیروی از سبک‌های کلاسیک گریزان بود و ترجیح می‌داد جهان درونی خود را به تصویر بکشد.
ازدواج و زندگی شخصی
ویلیام بلیک در سال ۱۷۸۲ با زنی به نام کاترین بوچر ازدواج کرد. این ازدواج یکی از مهم‌ترین نقاط ثبات در زندگی او بود. کاترین نه تنها همسر، بلکه یار وفادار و شریک خلاقیت‌های هنری‌اش بود. او به بلیک در چاپ و رنگ‌آمیزی آثارش کمک می‌کرد.
آثار ادبی بلیک: شاعر با دیدگاه عرفانی
یکی از مشهورترین جنبه‌های کار بلیک، شعرهای نمادین و رازآلود اوست. آثار ادبی او پر از اسطوره، شخصیت‌های خیالی و ضدیت با قدرت‌های سرکوبگر دینی و سیاسی است.
مهم‌ترین آثار ادبی او عبارت‌اند از:
-
Songs of Innocence and of Experience (آوازهای معصومیت و تجربه)
در این مجموعه اشعار، بلیک دوگانگی روح انسانی را به تصویر می‌کشد: معصومیت کودکانه در برابر تجربه تلخ بزرگسالی. -
The Marriage of Heaven and Hell (ازدواج بهشت و جهنم)
اثری شاعرانه، فلسفی و انتقادی که دیدگاه بلیک به تضادها و وحدت‌های عالم را نشان می‌دهد. در این اثر او می‌نویسد: «اگر درهای درک پاک شوند، همه‌چیز برای انسان همان‌گونه که هست، بی‌نهایت خواهد بود.» -
Jerusalem و Milton
این دو اثر طولانی‌تر، بخشی از سیستم اسطوره‌ای شخصی بلیک هستند که در آن‌ها قهرمانانی خیالی و واقعی در کشاکش بین نور و تاریکی در حرکت‌اند.
نقاشی‌ها و آثار بصری؛ وقتی رؤیا به تصویر درمی‌آید
بلیک در کنار شعر، دنیایی بصری خلق کرد که بی‌نظیر بود. او از تکنیکی خاص به نام چاپ رهایی‌یافته (Relief Etching) برای تولید آثارش استفاده می‌کرد که ترکیبی از حکاکی، رنگ و نوشتار بود.
او غالباً آثارش را خودش چاپ، رنگ‌آمیزی و حتی صحافی می‌کرد؛ کاری بی‌سابقه برای هنرمندان آن زمان.
برخی از مهم‌ترین نقاشی‌ها و طرح‌های بلیک:
1. The Ghost of a Flea (روح یک کک)
اثر ترسناک و نمادینی که موجودی نیمه‌انسان-نیمه‌کک را در حالت تهدیدآمیز به تصویر می‌کشد. بلیک ادعا می‌کرد که این موجود را در رؤیا دیده و آن را به تصویر کشیده است. این نقاشی ترکیبی از خیال، عرفان و ترس است.
2. Newton
در این اثر، بلیک آیزاک نیوتن را در حال تمرکز بر ریاضیات نشان می‌دهد، اما در حالتی سرد، بی‌روح و در دنیایی بی‌طبیعت. او با این اثر، نقدی عمیق به عقل‌گرایی افراطی عصر روشنگری وارد می‌کند.
3. The Ancient of Days
این تصویر خداوند را در حال خلق جهان با پرگار نشان می‌دهد؛ تمثیلی از خدای نظم‌دهنده، اما در عین حال محدودکننده‌ی تخیل انسانی.
دیدگاه‌های فلسفی و عرفانی بلیک
برخلاف هنرمندان هم‌عصرش، بلیک اعتقاد داشت تخیل و شهود برتر از عقل و تجربه حسی است. او به جهانی نامرئی اعتقاد داشت که از طریق نماد، اسطوره و هنر می‌توان به آن دست یافت.
بلیک اغلب علیه کلیسا، دولت، علم خشک و عقل‌گرایی افراطی می‌نوشت و آن‌ها را مانع آزادی روح انسانی می‌دانست. او باور داشت هر انسان خداگونه است و از طریق تخیل می‌تواند به جهان الهی وصل شود.
مرگ و میراث
ویلیام بلیک در تاریخ ۱۲ اوت ۱۸۲۷ در فقر و تقریباً گمنامی درگذشت. تنها تعداد معدودی از اطرافیان او آثارش را جدی می‌گرفتند. اما چند دهه بعد، بلیک به‌عنوان یکی از پیشگامان رمانتیسیسم، سوررئالیسم، هنر مدرن و حتی فلسفه‌ی اگزیستانسیالیستی شناخته شد.
تأثیر بلیک بر هنر و ادبیات مدرن
امروزه آثار بلیک بر هنرمندان، شاعران، موسیقی‌دانان و فیلم‌سازان بسیاری تأثیر گذاشته است. از آلن گینزبرگ و جیم موریسون گرفته تا فیلم‌سازانی چون ترنس مالیک و دیوید لینچ، همگی خود را از آثار بلیک الهام‌گرفته می‌دانند.
جمع‌بندی: چرا ویلیام بلیک هنوز مهم است؟
ویلیام بلیک تنها یک شاعر یا نقاش نبود؛ او یک رؤیابین بود. کسی که مرز بین واقعیت و خیال، دین و هنر، نظم و آشوب را درنوردید و جهانی تازه خلق کرد. جهانی که هنوز هم ما را به چالش می‌کشد، تکان می‌دهد و الهام می‌بخشد.
